ΠΩΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΜΟΙΑΖΕΙ Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΈΞΥΠΝΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Ποιό είναι αλήθεια το μέλλον των «έξυπνων» σπιτιών;Πόσο έξυπνο τελικά μπορεί να γίνει ένα σπίτι; Σε ποια επίπεδα μπορεί να φτάσει η τεχνητή νοημοσύνη του; Θα μπορεί να κατανοεί φωνητικές εντολές, ψυχικές διαθέσεις συναισθήματα, τη γλώσσα του σώματος; Θα μπορεί άραγε να προλαμβάνει τις επιθυμίες του ανθρώπου πριν ακόμα αυτές εκφραστούν;

Η σύγκλιση τριών τεχνολογιών αιχμής και η έρευνα πάνω σ’ αυτή σκιαγραφούν μία μελλοντική κατοικία πολύ διαφορετική από τη σημερινή. Ο Η/Υ διαχέεται σε συσκευές και αντικείμενα του φυσικού περιβάλλοντος που θα επικοινωνούν μεταξύ τους αλλά και με το παγκόσμιο δίκτυο, οι οποίες θα καταλαβαίνουν τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα συναισθήματα του ανθρώπου που υπηρετούν. Θα αντιλαμβάνονται, θα κατανοούν, θα ανταποκρίνονται, θα συμπαραστέκονται , θα σκέφτονται, θα αποφασίζουν. Οι πειραματισμοί της τεχνολογίας και της έρευνας δείχνουν να ξεπερνούν τη φαντασία της λογοτεχνίας και των ταινιών επιστημονικής φαντασίας:
Τα παράθυρα θα καθαρίζονται μόνα τους, οι ακτίνες του ήλιου θα μεταφέρονται ακόμα και στα πιο σκοτεινά δωμάτια, η μπογιά στους τοίχους θα μεταβάλλεται κατά βούληση, η ΔΕΗ θα στέλνει επιταγή στα σπίτια τα οποία παρήγαγαν περισσότερο ρεύμα απ’ όσο κατανάλωσαν. Οι περιορισμοί που επιβάλλουν οι νόμοι της Φυσικής φαίνεται ότι επιτρέπουν να γίνουν πολλά περισσότερα απ’ όσα πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Η περιβάλλουσα νοημοσύνη θα αναγνωρίζει τα πρόσωπα και θα προσαρμόζει το περιβάλλον σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους

ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΈΞΥΠΝΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ

• "ΕΞΥΠΝΟ ΣΠΙΤΙ" από την ADAMSNET με χρήση της Dupline φιλοσοφίας!


• " ΈΞΥΠΝΟ ΣΠΙΤΙ " από την εταιρία NOEMON.


• Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας στην εποχή μας, επιτρέπει και επιβάλλει τον εκσυγχρονισμό των κτιρίων υποστηρίζει και η εταιρία STEP2DAY Ο HomeCommander συγκεντρώνει όλες τις απαραίτητες λειτουργίες για να μετατρέψει ένα Κτίριο σε "Έξυπνο", ένα κτίριο που κλείνει μέσα του όλα τα επιτεύγματα της σύγχρονης τεχνολογίας.


• Στον τομέα διαχείρισης κτιριακών εγκαταστάσεων που είναι αυτός των «έξυπνων κτιρίων», έχει κάνει σχετικές μελέτες και η εταιρία LOGICOM. Η Logicom έχει μελετήσει και υλοποιήσει εγκαταστάσεις βασισμένες στο σύστημα EIB-Instabus


• Έξυπνα συστήματα έχει να επιδείξει και η εταιρία SMARTHOME


• " Έξυπνες λύσεις προτείνει και η HELLASCOM αφού τα κτίρια που είναι εξοπλισμένα με HellasDom δηλώνονται σαν "έξυπνα" και υπερέχουν σε τεχνολογικές δυνατότητες έναντι των "συμβατικών".


• Συστήματα αυτοματισμών κατοικιών και κτιρίων προτείνει και η εταιρία HOMECONTROL

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

• ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Ένα άλλο πλεονέκτημα των συστημάτων αυτοματισμού στα κτίρια που σχετίζεται με τον περιβαλλοντικό παράγοντα είναι η δυνατότητα διαχείρισης των ενεργειακών συστημάτων. Τα συστήματα ενεργειακής διαχείρισης κτιρίων αποβλέπουν στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των συστημάτων θέρμανσης , φωτισμού και αερισμού. Είναι ολοκληρωμένα συστήματα που αποτελούνται από αριθμό αισθητήρων, ενεργοποιητών, ελεγκτών και υπολογιστικών διατάξεων που ρυθμίζουν τη λειτουργία των ενεργειακών συστημάτων με βάση τις επιθυμητές τιμές των παραμέτρων που διαμορφώνουν το εσωτερικό κλίμα των κτιρίων. Συστήματα ενεργειακής διαχείρισης εγκαθίστανται όλο και περισσότερο στα κτίρια, ενώ μετρήσεις και θεωρητικές μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση αυτών των συστημάτων μπορεί να οδηγήσει αφενός σε εξοικονόμηση ενέργειας που να υπερβαίνει το 20% και αφετέρου σε σημαντική βελτίωση των συνθηκών του εσωτερικού περιβάλλοντος.
Φωτισμός: εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και χρημάτων στο λογαριασμό της ΔΕΗ επιτυγχάνεται με τον κεντρικό έλεγχο του φωτισμού μέσω αισθητήρων ανίχνευσης της κίνησης ή αισθητήρων που αντιλαμβάνονται την περίσσεια φυσικού φωτισμού και κλείνουν αυτόματα τους λαμπτήρες.
Θέρμανση-κλιματισμός
Η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται με τη χρήση αυτοματισμών για τον έλεγχο της θερμοκρασίας είναι ίσως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης. Φανταστείτε την εξοικονόμηση σε χρήμα και ενέργεια που θα είχε ένα σπίτι όταν μπορεί να αντιλαμβάνεται την απουσία ανθρώπων και να κλείνει αυτόματα τη θέρμανση ή τον κλιματισμό.
Παρακολούθηση της ενεργειακής κατανάλωσης
Τα «έξυπνα κτίρια « είναι σε θέση να παρακολουθούν την κατανάλωση όλων των ηλεκτρικών συσκευών και να υποδεικνύουν στο χρήστη τις πιο σπάταλες και ενεργοβόρες.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΟΜΟΤΙΚΗ

Με τον όρο δομοτική χαρακτηρίζεται το σύνολο των προϊόντων και οι τεχνολογίες που επιτρέπουν την αξιοποίηση των υπηρεσιών που παρέχει η χρήση της ηλεκτρονικής στις οικιακές εγκαταστάσεις.

Η δομοτική συνδυάζει το σύνολο των νέων τεχνολογιών όπως η ηλεκτρονική , η πληροφορική, οι τηλεπικοινωνίες κλπ. για να τις χρησιμοποιήσει στο κτίριο. Με τον τρόπο αυτό ένα σύνολο εξυπηρετήσεων της κατοικίας, εξασφαλίζονται από συστήματα που πραγματοποιούν πολλές λειτουργίες και μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους σε συνδυασμό με εσωτερικά και εξωτερικά δίκτυα επικοινωνίας.
Τα δομοτικά συστήματα συμμετέχουν σε όλους τους παράγοντες που τείνουν να βελτιώσουν την κατοικία και αποτελούν όργανα αξιοποίησης αυτών των βελτιώσεων. Επιπρόσθετα η ύπαρξη ενός οικιακού δικτύου με κατάλληλους τερματικούς σταθμούς που μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και με τα εξωτερικά δίκτυα , ανοίγει εντυπωσιακές προοπτικές προσφοράς νέων υπηρεσιών.
Η δομοτική εισάγει στην κατοικία άμεσα ή έμμεσα υπηρεσίες όπως η ιατρική επίβλεψη, κρατήσεις θέσεων, τραπεζική εξυπηρέτηση, διάφορες έρευνες, ψηφοφορία, οικιακές εξυπηρετήσεις κλπ. Όλες αυτές οι υπηρεσίες και άλλες πολλές πραγματοποιούνται με τη μεσολάβηση της δομοτικής, με τη χρήση ενός υπολογιστή που επιτρέπει την πρόσβαση σε μια ποικιλία από τράπεζες δεδομένων ή υπηρεσίες. Η δομοτική βοηθά να γίνονται εύκολα όλες αυτές οι λειτουργίες, ειδικά όσες αφορούν τους τομείς της ασφάλειας και της άνεσης.
Το σημαντικό είναι ότι η δομοτική μπορεί να προσαρμόσει κατ’ επιθυμία όλες αυτές τις διαδικασίες. Βοηθά ώστε τα βιομηχανικά προϊόντα της υψηλής τεχνολογίας να εξατομικεύονται σύμφωνα με τις ανάγκες των καταναλωτών που μπορεί να παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους. Η εξατομίκευση της δομοτικής για την εξυπηρέτηση μιας συγκεκριμένης κατοικίας μπορεί να γίνει με την επιλογή μεταξύ πολλών δομοτικών υπηρεσιών. Οι ικανότητες των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι τέτοιες ώστε να μπορούν να ικανοποιήσουν τη φαντασία των καταναλωτών μέσα στα όρια που θέτουν αυτοί οι ίδιοι , έχοντας πάντα υπ’ όψη ότι η δομοτική δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ένα μέσο για τη βελτίωση της ζωής.
Η αγορά της δομοτικής είναι πολύ σημαντική γιατί αφορά όλους τους ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές ακινήτων που έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν έστω και μικρά κεφάλαια για να βελτιώσουν την άνεση και την ασφάλειά τους.
Στον τομέα της παραγωγής η δομοτική ανοίγει νέες προοπτικές στους κατασκευαστές των ηλεκτρονικών μονάδων και στους κατασκευαστές όλων των εγκαταστάσεων και μηχανημάτων που μπορούν να συνδεθούν με τα δομοτικά συστήματα.
Με τη χρήση της δομοτικής είναι δυνατόν να παρασχεθούν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες σε απίστευτο αριθμό και έκταση. Φυσικά το κόστος της εγκατάστασης της δομοτικής σε ένα κτίριο εξαρτάται άμεσα από τα επιλεγόμενα συστήματα και τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης αγοράς

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΕ ΕΝΑ ΚΤΙΡΙΟ

Η δυνατότητα των υπολογιστών να λειτουργήσουν ως κεντρικές μονάδες λήψης και επεξεργασίας σημάτων και αποστολής τους σε άλλες συσκευές, καθώς και η δυνατότητα προγραμματισμού τους για να εκτελούν μια εργασία σε μελλοντικό χρονικό διάστημα(ή σε τακτά χρονικά διαστήματα), έφεραν τον αυτοματισμό ένα βήμα πιο κοντά.
Εάν το καλοσκεφτεί κανείς, το ν’ αφήσει τον υπολογιστή του στο γραφείο να στέλνει δεκάδες φαξ μετά τις ώρες γραφείου, είναι μια τέτοια διαδικασία, όσο κι αν δεν τη σκεφτόμαστε έτσι. Από πολύ νωρίς οι υπολογιστικές μηχανές χρησιμοποιήθηκαν για τον έλεγχο τρίτων συσκευών, καταρχάς στα βιομηχανικά περιβάλλοντα και στη συνέχεια στους χώρους γραφείου, οι οποίες μετά τον πόλεμο έγιναν το πιο σύνηθες εργασιακό περιβάλλον, ειδικά στο δυτικό κόσμο. Η εξάπλωση των υπολογιστών στα σπίτια μετέφερε τον ίδιο προβληματισμό και τις ανάγκες (πραγματικές και κατασκευασμένες) εκεί: αν μια βαρετή, επαναλαμβανόμενη εργασία μπορεί να γίνει από τον υπολογιστή, γιατί να την κάνει ο άνθρωπος;
Ακόμη πιο πέρα προχώρησε το πράγμα στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν οι υπολογιστές επεκτάθηκαν μέσω της δικτύωσης. Ο υπολογιστής του σπιτιού μπορούσε μέσω τηλεφώνου να συνδεθεί με τον υπολογιστή του γραφείου και εύλογα προέκυψε ότι, αν κάποιες συσκευές μπορούν να ελεγχθούν από τον υπολογιστή του σπιτιού, μπορούμε να τις τηλε-ελέγξουμε και από το γραφείο(και αντίστροφα). Βεβαίως, εδώ τίθεται ένα θέμα, καθώς ακόμη και σήμερα η πλειονότητα των οικοδομών ανά την υφήλιο δε διαθέτουν καλωδίωση που να επιτρέπει τη μεταφορά δεδομένων σε μεγάλες ταχύτητες- και αυτό είναι ένα πρόβλημα που θα πρέπει να λυθεί από το σχεδιασμό ενός κτιρίου. Η ουσία όμως παραμένει ότι μετά τον ηλεκτρισμό (για την ακρίβεια, με δεδομένο τον ηλεκτρισμό), τα ψηφιακά δεδομένα έγιναν το άλλο κοινό στοιχείο μεταξύ των συσκευών και έδωσαν μια νέα ώθηση στην ιδέα του «οικιακού αυτοματισμού» - ακόμη περισσότερο από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν η έλευση του Ίντερνετ έδειξε ότι η επικοινωνία μεταξύ υπολογιστών και κάθε συσκευής που τους περιείχε) θα έκανε πραγματικότητα πολλά από τα οράματα των συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας.

Για το χώρο των οικιακών αυτοματισμών, καθοριστική χρονιά θα πρέπει να θεωρηθεί το 1975. Προφανώς, ως συνέπεια της αυξανόμενης τάσης για δικτύωση, η σκοτσέζικη εταιρία Pico Electronics σχεδίασε το πρωτόκολλο επικοινωνίας Χ10, το πρώτο μοντέλο επικοινωνίας μεταξύ ηλεκτρικών οικιακών συσκευών. Παρά τα αρκετά προβλήματά του, το Χ10 εξακολουθεί να χρησιμοποιείται , καθώς «πατάει» πάνω στη βασική ηλεκτρική δικτύωση ενός σπιτιού και αποτέλεσε τη βάση για πιο σύγχρονα πρωτόκολλα επικοινωνίας. Αυτό φυσικά ήταν απλώς η αρχή, καθώς οι τελευταίες δεκαετίες έχουν δει αλματώδεις εξελίξεις στα πρωτόκολλα επικοινωνίας δεδομένων, εξάπλωση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, πτώση του κόστους για τον καταναλωτή και νέα «ήθη» (όπως για παράδειγμα, η σχεδόν καθολική επικράτηση του πρωτοκόλλου TCP/IP του Ίντερνετ σε ό,τι αφορά την επικοινωνία μεταξύ υπολογιστών ή η χρήση ασύρματων πρωτοκόλλων τύπου Wi-Fi τα οποία δίνουν εντελώς διαφορετικές δυνατότητες στα συστήματα ελέγχου).
Ένας βασικός λόγος που τα “έξυπνα σπίτια” δεν έχουν γίνει ακόμη καθημερινότητα είναι η συνεχής εξέλιξη και η παρουσίαση νέων προϊόντων – η θεωρία αναγκάζεται ν’ ακολουθήσει μια ταχύτατη πράξη και μια βιομηχανία η οποία απαιτεί άμεση κατανάλωση.

Πολλές είναι οι εταιρίες που εμφανίζουν διαρκώς λύσεις «οικιακού αυτοματισμού», είτε ενσωματωμένες στα προϊόντα τους είτε σε συνδυασμό με αυτά, και ο καταναλωτής πρέπει στην ουσία να επιλέξει στρατόπεδο.
Το εάν η λύση θα προκύψει από ένα δημόσιο, ανοικτό πρότυπο (όπως έγινε με τη δικτύωση υπολογιστών και το Ίντερνετ) μένει να φανεί- το σίγουρο είναι ότι ο συγκεκριμένος χώρος θ’ αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέροντος για τα χρόνια που θα έρθουν και κάθε νέα τεχνολογία θα θέλει να σχετιστεί κάπως με αυτόν. Και γιατί όχι; Οι περισσότεροι θέλουν να ζήσουν στο διαστημικό σπίτι που υποσχέθηκε η δεκαετία του 1960….

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΕΞΥΠΝΟ ΣΠΙΤΙ

Το έξυπνο σπίτι δεν είναι πλέον μελλοντική εικόνα, αλλά είναι μέρος της καθημερινότητας, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, πολλών ανθρώπων. Ένας κεντρικός υπολογιστής ενώνει σε ένα δίκτυο συσκευές σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού, ελέγχει τη λειτουργία τους, δίνει εντολές και διευκολύνει τους ενοίκους σε δραστηριότητες κάθε είδους, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Στην αρχή ήταν οι Jetsons. Ένα καρτούν δημιουργημένο στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το σπίτι των Jetsons ήταν απολύτως αυτοματοποιημένο και εξαρτημένο από μηχανές οι οποίες έκαναν τα πάντα – από το μαγείρεμα του φαγητού μέχρι το ν’ αλλάξουν το ντύσιμο και την κόμμωση των μελών της οικογένειας. Μηχανικοί βραχίονες έβγαιναν από τους τοίχους, καταπακτές άνοιγαν και έκλειναν, ενώ παντού υπήρχαν διακόπτες και κουμπιά για τη ρύθμιση κάθε παραμέτρου της καθημερινής ζωής. Βεβαίως επρόκειτο για καρτούν, όμως οι δεκαετίες του 1960 και 1970 μας έδωσαν αρκετές μελλοντολογικές ιδέες. Τα παραπάνω φαντάζουν ελάχιστα ρεαλιστικά. Οι καταναλωτές όμως και μάλιστα οι καταναλωτές στη Δύση, έμαθαν να περιμένουν από τη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας λύσεις για την καθημερινότητά τους είτε σε επίπεδο ζωτικών προβλημάτων είτε απλώς για βελτιώσεις των πιο απλών τους δραστηριοτήτων. Και, παραδόξως, μια έξυπνη ηλεκτρική σκούπα, η οποία «μαθαίνει» το κάθε δωμάτιο του σπιτιού μας έχει στη συνείδηση του κοινού ίδιο βάρος με ένα ρομπότ νανο-διαστάσεων, το οποίο αποφράσσει τις αρτηρίες ενός καρδιοπαθούς. Απ’ αυτή την οπτική γωνία, ένα αυτοματοποιημένο σπίτι όπως αυτό των Jetsons έχει μια ξεχωριστή θέση στη συνείδηση των ανθρώπων. Το σπίτι είναι ο προσωπικός χώρος, το καταφύγιο όπου ο αρκετά περιορισμένος σύγχρονος άνθρωπος περιμένει να χαλαρώσει, να ξεκουραστεί, να ψυχαγωγηθεί και να ηρεμήσει από τις πιέσεις της ζωής στις μεγαλουπόλεις. Και όλες σχεδόν οι παραπάνω λειτουργίες περιλαμβάνουν τη χρήση ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Τι πιο φυσικό λοιπόν, από το να σκεφτούν κάποιοι ότι αν οι συσκευές συνδεθούν βάσει του κοινού τους παρονομαστή(δηλαδή του ηλεκτρικού ρεύματος) θα μπορούσαν να γίνουν διάφοροι ενδιαφέροντες συνδυασμοί; Και αρκετοί γίνονταν ήδη (στις ΗΠΑ και αλλού), αν και, αντί για τίτλους όπως η «περιβάλλουσα νοημοσύνη», το «έξυπνο σπίτι» ή το πιο προχωρημένο “domotics” (από το συνδυασμό του λατινικού “domo” και “automatic”), χρησιμοποιούνταν τα “home automation” ή «οικιακοί αυτοματισμοί» και περνούσαν μέσα από κιτ ηλεκτρονικών κατασκευών που πουλούσαν καταστήματα όπως τα Smart kits και C&A Electronics. Στην ουσία το πράγμα πηγαίνει ακόμα πιο πίσω και ξεκινάει από τις αρχές του αιώνα- μόνο που εκεί οι αυτοματισμοί ήταν μηχανικοί και αφορούσαν κυρίως το χώρο της βιομηχανίας. Οι μεγάλες μονάδες που σχεδιάστηκαν στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα εξελίχθηκαν μέσα στην πίεση του Β’ παγκόσμιου Πολέμου και συνέχισαν να εξελίσσονται έως σήμερα στα ρομποτικά μεγαθήρια της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας, ήταν οι πρώτοι χώροι στους οποίους εφαρμόστηκε η ιδέα ότι κάθε επαναλαμβανόμενη τμηματική εργασία μπορεί ν’ αποτελέσει αντικείμενο μιας μηχανής, η οποία θα την κάνει γρήγορα και ξεκούραστα. Η εξάπλωση του ηλεκτρισμού έκανε τη δημιουργία τέτοιων μηχανών δυνατή και οι σχεδιαστές άρχισαν να σκέφτονται ήδη από τη δεκαετία του 1950 πώς θα μπορούσαν να μεταφέρουν κάποιες από τις λειτουργίες αυτές και στο οικιακό περιβάλλον. Ένα τέτοιο σύνολο μηχανικών και ηλεκτρικών συσκευών παρουσιάζουν άλλωστε και οι μελλοντολογικές ανησυχίες της επιστημονικής φαντασίας του 1960. Όλ’ αυτά άλλαξαν προς το ταχύτερο (και πιο ενδιαφέρον), όταν στο παιχνίδι μπήκε ένας ακόμη κοινός παρονομαστής: οι υπολογιστές.